«Voi ch’ entrate, lasciate ogni speranza» σημειώνει ο Ab Irato στο σχόλιο του προηγούμενου ποστ, αναφερόμενος στην Δαντική Κόλαση, φαντάζομαι, και όχι σ’ αυτό το blog. Φαίνεται ότι κι ο Δάντης, παρακολουθώντας την εποχή του, ήταν εξ ίσου οργισμένος. Ξεχάστε κάθ’ ελπίδα, εσείς που μπαίνετε (Lasciate ogne speranza, voi ch’intrate), έγραφε στο Canto III της Κόλασης.
Πρόθεση της σελίδας αυτής, αντίθετα, είναι να μην ξεχαστεί η ελπίδα, να διατηρηθεί ο πόθος για την Ιθάκη του καθενός μας. Με την λογοτεχνία για καράβι, το μυθιστόρημα για πυξίδα. Γιατί, αφού οι θεοί εξαφανίστηκαν, οι μύθοι τέλειωσαν, το μυθιστόρημα μόνο μπορεί να κρατήσει αφυπνισμένη την συνείδηση την ανθρωπινότητάς μας.
Η επιλογή του Δάντη στο εισαγωγικό σημείωμα ήταν αναγκαία, για τη «νομιμοποίηση» του τίτλου αυτού του blog, αλλά μας έπεσε λίγο βαριά.
«Ο Δάντης έχει πλάσει στον νου του την απύθμενη άβυσσο. Έχει δημιουργήσει το έπος των φασμάτων. Ξεθεμελιώνει τη Γη· στο τρομερό ρήγμα που απομένει, τοποθετεί τον Σατανά. Κι ύστερα σπρώχνει τον κόσμο, μέσα από το Καθαρτήριο, ψηλά στον Παράδεισο. Εκεί που όλα τα άλλα τελειώνουν, αρχίζει ο Δάντης. Ο Δάντης βρίσκεται πέραν του ανθρώπου».
Μ’ αυτά τα λόγια του Ουγκώ, θ’ αφήσω, προς το παρόν, τον Δάντη. Και για να παίξω με τον Ab Irato λίγο ακόμη, ας ακουστεί και η άλλη πλευρά (audiatur et altera pars) ή καλλίτερα, πολλές πλευρές, για να διαπιστώσουμε ότι όλες μαζί κύκλο σχηματίζουν και δεν βρίσκεται η μία απέναντι στην άλλη. Εξ άλλου, η ψυχαγωγία γίνεται πιο λειτουργική με το χαμόγελο. Έστω κι αν είναι λίγο πικρό.
Εμμανουήλ Ροΐδης, λοιπόν, για τη συνέχεια. Με δύο κείμενα, που αυτό το πικρό χαμόγελο το βγάζουν αβίαστα. Μέχρι και γέλιο τρανταχτό.
· «Ιστορία ενός τουφεκισμού», και
· «Τα εφήμερα»,
Ούτως ή άλλως, ο Παράδεισος μπορεί να περιμένει.
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης γεννήθηκε στη Σύρα το 1836. Το 1860 μεταφράζει το Oδοιπορικό του Σατομπριάν. Tα επόμενα χρόνια αρθρογραφεί για πολιτικά και λογοτεχνικά ζητήματα, σε εφημερίδες και περιοδικά. Mοναδική στιγμή στο έργο του είναι η έκδοση το 1866 της Πάπισσας Iωάννας. Το 1873, με τα Λαυρεωτικά, o Pοΐδης χάνει όλη την περιουσία του. Το 1875 παρεμβαίνει δραστικά στον δημόσιο βίο με την έκδοση της σατιρικής εφημερίδας Aσμοδαίος. Το 1877 προκαλεί σκάνδαλο όταν, στη διαμάχη του με τον Άγγελο Bλάχο, εκφράζεται αρνητικά για το σύνολο σχεδόν της ελληνικής ποίησης. Το 1893 εκδίδονται τα Eίδωλα που αποτελούν τη δική του συνεισφορά στην αντιμετώπιση του γλωσσικού ζητήματος. Tην ίδια εποχή δημοσιεύει τα Συριανά διηγήματά του, καθώς και πλήθος χρονογραφημάτων, επιφυλλίδων και σκαλαθυρμάτων. Eγκατέλειψε τα εγκόσμια το 1904.
Το μυθιστόρημά του Ροΐδη «Πάπισσα Ιωάννα» γνώρισε πολλές εκδόσεις, μεταφράστηκε σε ξένες γλώσσες, μέχρι που μεταγλωττίστηκε στα σύγχρονα Νεοελληνικά και κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Τα διηγήματά του δεν έτυχαν της ίδιας προσοχής. Σ’ αυτά τα διαχρονικής αξίας κείμενα, όμως, φανερώνεται πιο εύγλωττα ένα πνεύμα προκλητικό, καυστικό, ασυμβίβαστο και σπινθηροβόλο. Με πολύ χιούμορ, χρησιμοποιεί «το ύφος σαν ξίφος για να ορίσει τη διαφορά του από τους συγχρόνους του. Η πολεμική του, ως ρήξη με το περιβάλλον του, κινητοποιεί τη μαχητική άρνηση στο πεδίο του λόγου. Είναι η τυπική περίπτωση του συγκρουσιακού διανοούμενου, με όλες τις αρετές, τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις αυτής της αποστολής. Την τέχνη της διένεξης, που δεν είναι άλλη από την τέχνη του λόγου στην πιο δύσθυμη και ριψοκίνδυνη εκδοχή της, μελετούν τα δοκίμια που περιέχονται στον ανά χείρας τόμο και, εν μέρει, την υπηρετούν» (Δημ. Δημηρούλης: Εμμ. Ροΐδης, η τέχνη του ύφους και της πολεμικής – εκδ. Μεταίχμιο). Πιθανώς, θέμα ύφους είναι η εμμονή του σ’ αυτή την στυλιζαρισμένη καθαρεύουσα – το μοναδικό του κείμενο στη δημοτική, αν και υπέρμαχός της, είναι το διήγημα-παραμύθι «Η μηλιά».
Εργογραφία
Πεζογραφία
Πάπισσα Ιωάννα , 1866
Ορέστης και Πυλάδης , 1885
Ιστορία ενός σκύλου , 1893
Ιστορία μιας γάτας , 1893
Ιστορία ενός αλόγου , 1894
Ψυχολογία Συριανού συζύγου , 1894
Η εορτή του πατρός μου , 1895
Η μηλιά , 1895
Το παράπονο ενός νεκροθάπτου , 1895
Μονόλογος ευαισθήτου , 1896
Το ξεστούπωμα , 1898
Μεταφράσεις
Σατωβριάνδου Οδοιπορικόν. Από Παρισίων εις Ιεροσόλυμα και από Ιεροσολύμων εις Παρισίους. , 1860
Ιστορία της Αγγλικής λογοτεχνίας
Μακώλεϋ Ιστορία της Αγγλίας
Ποιήματα του Εντγκαρ Αλαν Πόε
Μελέτες-Αρθρα-Κείμενα
Επιστολαί ενός Αγρινιώτου , 1866
Ολίγαι λέξεις εις απάντησιν της υπ’ αριθμόν 5688 εγκυκλίου της Ιεράς Συνόδου , 1866
Περί συγχρόνου ελληνικής ποιήσεως , 1877
Περί συγχρόνου εν Ελλάδι κριτικής , 1877
Τα Κείμενα , 1877
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης , 1879
Γεννηθήτω φως , 1879
Η Εθνική Βιβλιοθήκη εν έτει 1880 , 1885
Πάρεργα, επιμέλεια. Δ. Ι. Σταματόπουλος , 1885
Το ταξίδι του Ψυχάρη , 1888
Τα Είδωλα , 1893
Πολλά κι ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Ροΐδη μπορείτε να βρείτε και στις ακόλουθες διευθύνσεις:
1. Βικιπαίδεια
2. e-Alexandria
3. xestus olus
4. Ε.Ε.Ν.Σ.
5. Τμήμα Φυσικής Παμ/μίου Αθηνών
6. Βιβλιοθήκη Ελευθεροτυπίας
“Πρόθεση της σελίδας αυτής, αντίθετα, είναι να μην ξεχαστεί η ελπίδα, να διατηρηθεί ο πόθος για την Ιθάκη του καθενός μας.”
Σκοπος ειναι,να ζησουμε την περιπετεια Κωστη!Πριν την Ιθακη!Γιατι ,καλος στοχος η Ιθακη αλλα…εκει ειναι και το τελος μας!Και δεν θελω να οδηγω τον εαυτο μου σε εναν στοχο/ποθο που θα ειναι το…τελος μου!
Κι οσο για την ελπιδα,και αυτη πεθαινει!Κι ας.. πεθαινει τελευταια!
Δεν ελπιζω σε τιποτα!Την μοιρα μου προκαλω καθημερινα!Και τιποτα δεν φοβαμαι περισσοτερο απο τον εαυτο μου!
Διοτι μου ειναι, αγνωστος…πολυ ακομα!
Ετσι μου ερχεται η επιθυμια,να κατεβω εκει στον Βολο και να γινουμε” λιωμα” στα τσιπουρα συζητωντας βρε Κωστη!
Σε μπελα μπηκα να προσπαθω να ξαναμιλησω/γραψω Ελληνικα!Που να διαβασω εγω τωρα Δαντη και Ροιδη εδω;Στην Ελληνικην εννοω!
Βαρεμενος ειμαι με τον γραπτο τον λογο και με το” καποιο επιπεδο”!Κατι που μου λειπει αφανταστα εδω!
Φταιει και που σκοτεινιαζει νωρις!Και ισως γενικα μου λειπει το “μπλε”!Οτι αυτο συνεπαγεται!Θαλασσα,ουρανος…κλπ!
Τελος παντων…παω να ανοιξω …καποιος μου χτυπα την πορτα.Θα τα ξαναπουμε!Γεια!
Φιλαράκο, σου απάντησα στον “περίπατο”, σε προηγούμενο ποστ. Αλήθεια, η Ιθάκη είναι για μερικούς το ταξίδι.
Άντε ντε, κάντο. Την κάθοδο στον Βόλο εννοώ, κι όπου μας βγάλουν τα τσίπουρα και η κουβέντα.